Mật ong từ lâu đã được xem là món quà quý từ thiên nhiên, không chỉ có vị ngọt thơm ngon mà còn chứa nhiều dưỡng chất có lợi. Nếu biết sử dụng đúng cách, mật ong có thể trở thành “thần dược” giúp tăng cường sức khỏe, làm đẹp và cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày. Bài viết hôm nay, sẽ hướng dẫn bạn cách dùng mật ong đúng cách và hiệu quả, cùng những lưu ý quan trọng để phát huy tối đa công dụng của mật ong.
Cách sử dụng mật ong để tăng cường sức khỏe
Mật ong không chỉ là thực phẩm, mà còn là phương thuốc thiên nhiên hỗ trợ bồi bổ cơ thể. Nhờ đặc tính kháng khuẩn và kháng viêm cao, mật ong giúp phòng chống nhiễm khuẩn, tăng sức đề kháng, thậm chí có hiệu quả giảm ho tốt hơn một số thuốc ho thông thường . Dưới đây là một số cách dùng mật ong để chăm sóc sức khỏe:
- Giảm ho, đau họng:
Mật ong thường được pha với nước ấm hoặc trà để làm dịu cổ họng, giảm ho khan và ho đờm. Chất ngọt tự nhiên trong mật ong hoạt động như siro làm dịu niêm mạc họng, giảm kích thích ho. Bạn có thể kết hợp mật ong với vài lát gừng hoặc chanh để tăng hiệu quả trị ho và cảm lạnh. Uống một thìa mật ong trước khi ngủ cũng giúp làm dịu cơn ho ban đêm và cải thiện giấc ngủ.
- Hỗ trợ tiêu hóa:
Uống mật ong pha nước ấm vào buổi sáng là thói quen tốt cho đường ruột. Mật ong nguyên chất chứa nhiều prebiotics – là thức ăn cho các lợi khuẩn đường ruột, nhờ đó cân bằng hệ vi sinh và hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh . Mật ong còn giúp bao phủ niêm mạc dạ dày, làm giảm nguy cơ viêm loét và ngăn ngừa trào ngược dạ dày – thực quản . Một cốc nước ấm pha mật ong vào sáng sớm sẽ thanh lọc cơ thể và kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn .
- Tăng cường sức đề kháng:
Nhờ giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, mật ong giúp bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do và tăng cường hệ miễn dịch. Sử dụng mật ong thường xuyên (với liều lượng hợp lý) có thể giúp cơ thể phòng ngừa cảm cúm, nhiễm trùng và phục hồi sức khỏe nhanh hơn khi ốm.
Chẳng hạn, hỗn hợp mật ong và chanh tươi là bài thuốc dân gian giúp giải độc, thanh nhiệt và nâng cao sức đề kháng được nhiều người áp dụng. Mật ong cũng cung cấp năng lượng tự nhiên, giúp bạn thấy khỏe khoắn và tỉnh táo hơn trong ngày dài.
- Sát trùng vết thương, trị bỏng nhẹ:
Với đặc tính khử trùng tự nhiên, mật ong được dùng để bôi ngoài da, giúp làm sạch vết thương và ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Nếu bị vết xước nhỏ hoặc bỏng nhẹ, bạn có thể thoa một lớp mật ong lên vùng da tổn thương rồi băng lại; mật ong sẽ giúp giảm viêm, diệt khuẩn và kích thích vết thương mau lành.
Nhiều nghiên cứu cho thấy mật ong có khả năng tiêu diệt vi khuẩn như E.coli, Staphylococcus aureus – tác nhân gây ngộ độc và nhiễm trùng . Ngoài ra, bôi mật ong lên vết bỏng còn giúp vết bỏng chóng khô, nhanh kéo da non và hạn chế để lại sẹo .
Cách dùng mật ong trong làm đẹp
Mật ong không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn là “thần dược” trong lĩnh vực làm đẹp. Từ thời nữ hoàng Cleopatra của Ai Cập cổ đại, mật ong đã được sử dụng để dưỡng da và chăm sóc tóc. Ngày nay, phụ nữ hiện đại cũng tin dùng mật ong để có làn da khỏe đẹp và mái tóc óng mượt. Dưới đây là những cách dùng mật ong phổ biến trong làm đẹp:
- Dưỡng da mềm mại, ngừa mụn:
Mật ong chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa lão hóa da và hình thành nếp nhăn. Đặc tính kháng khuẩn của mật ong còn hỗ trợ trị mụn trứng cá, làm dịu các nốt viêm đỏ trên da. Bạn có thể dùng mật ong nguyên chất thoa trực tiếp lên da mặt như một loại mặt nạ dưỡng ẩm tự nhiên, để khoảng 15-20 phút rồi rửa sạch.
Mật ong sẽ cung cấp độ ẩm, giúp da căng mịn và sáng hơn. Ngoài ra, có thể kết hợp mật ong với vài giọt chanh hoặc bột nghệ để tăng cường hiệu quả làm mờ vết thâm và đều màu da . Kiên trì đắp mặt nạ mật ong 1-2 lần mỗi tuần sẽ cho bạn làn da mềm mại, tươi sáng.
- Tẩy tế bào chết và làm sạch da:
Nhờ khả năng làm mềm và loại bỏ da chết, mật ong được dùng trong các công thức tẩy da chết tự nhiên. Bạn có thể trộn 2 thìa mật ong với 1 thìa đường nâu hoặc bột yến mạch, massage nhẹ nhàng lên mặt theo chuyển động tròn khoảng vài phút rồi rửa lại bằng nước ấm.
Hỗn hợp này sẽ lấy đi tế bào da già cỗi, giúp da thông thoáng và hấp thụ dưỡng chất tốt hơn . Mật ong cũng là chất tẩy trang an toàn: trộn mật ong với dầu dừa hoặc dầu ô liu rồi xoa lên mặt có thể hòa tan lớp trang điểm, làm sạch da mà vẫn giữ ẩm cho da .
- Chăm sóc tóc óng mượt:
Không chỉ là “mỹ phẩm” cho da, mật ong còn rất hữu ích cho mái tóc. Ủ tóc với mật ong giúp dưỡng ẩm da đầu khô, giảm tình trạng tóc gãy rụng và phục hồi độ bóng tự nhiên. Cách đơn giản là hòa 1-2 thìa mật ong vào nước ấm hoặc dầu xả, sau khi gội đầu xong thì thoa đều hỗn hợp lên tóc và ủ trong khoảng 20-30 phút rồi xả lại.
Mật ong sẽ thẩm thấu vào sợi tóc, giúp tóc chắc khỏe và mềm mượt hơn rõ rệt. Bạn cũng có thể kết hợp mật ong với dầu dừa, dầu ô liu làm mặt nạ ủ tóc hàng tuần để cải thiện tóc khô xơ chẻ ngọn.
- Hỗ trợ giảm cân, giữ dáng:
Mật ong tuy ngọt nhưng lại có thể hỗ trợ giảm cân nếu dùng đúng cách. Theo chuyên gia dinh dưỡng, mật ong có độ ngọt cao hơn đường nên chỉ cần một lượng ít cũng đủ làm đồ uống hay món ăn có vị ngọt như ý, nhờ đó giúp bạn cắt giảm lượng đường tinh luyện nạp vào cơ thể.
Đặc biệt, mật ong chứa một số khoáng chất vi lượng (như canxi, magie, v.v.) giúp cân bằng dưỡng chất và hỗ trợ quá trình đốt cháy chất béo trong cơ thể. Nhiều người áp dụng cách uống một cốc nước ấm pha mật ong và nước cốt chanh vào mỗi buổi sáng để thanh lọc cơ thể, thúc đẩy trao đổi chất. Thói quen này kết hợp cùng chế độ ăn ít chất béo, tinh bột và tập luyện điều độ sẽ giúp giảm cân hiệu quả hơn.
Lưu ý, mật ong vẫn cung cấp lượng calo đáng kể nên bạn cần sử dụng điều độ, không nên uống quá nhiều mật ong trong một ngày để tránh dư thừa năng lượng.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng mật ong
Mặc dù bổ dưỡng và lành tính, mật ong vẫn có thể gây tác dụng phụ nếu dùng sai cách hoặc cho những đối tượng không phù hợp. Để đảm bảo an toàn, bạn cần ghi nhớ những lưu ý sau:
- Trẻ dưới 1 tuổi không được dùng mật ong:
Tuyệt đối không cho trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi uống hay ăn mật ong, bởi hệ tiêu hóa của bé còn yếu chưa xử lý được các bào tử vi khuẩn có thể có trong mật ong, dễ dẫn đến ngộ độc botulinum rất nguy hiểm . Ngoài ra, người trưởng thành nếu có tiền sử dị ứng với mật ong hoặc phấn hoa thì cũng không nên sử dụng mật ong để tránh các phản ứng dị ứng (như nổi mề đay, khó thở).
- Người bệnh tiểu đường thận trọng:
Mật ong chứa lượng đường tự nhiên khá cao, chủ yếu là fructose và glucose. Dù mật ong có chỉ số đường huyết thấp hơn đường tinh luyện, nhưng tiêu thụ nhiều mật ong vẫn có thể làm tăng đường huyết. Đối với người bị tiểu đường hoặc tiền tiểu đường, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng mật ong và chỉ dùng một lượng rất nhỏ nếu được phép . Việc kiểm soát khẩu phần mật ong sẽ giúp tránh làm tăng đường trong máu và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
- Không kết hợp mật ong với thực phẩm kỵ:
Tránh pha trộn hoặc ăn mật ong cùng một số thực phẩm nhất định để phòng ngừa phản ứng có hại. Cụ thể, mật ong kỵ với hành tây, hành lá (hẹ), đậu phụ (tàu hũ, sữa đậu nành) và thì là. Kết hợp mật ong với các nguyên liệu này có thể sinh ra chất gây khó tiêu, tiêu chảy hoặc độc tố không tốt cho cơ thể.
Ví dụ, hành tây chứa các axit amin chứa lưu huỳnh, khi gặp enzyme và axit hữu cơ trong mật ong sẽ tạo phản ứng sinh hóa có hại, gây kích thích ruột, nặng có thể sinh độc tố. Tương tự, đậu phụ và sữa đậu nành khi trộn với mật ong dễ tạo kết tủa trong dạ dày, gây đầy bụng, khó thở . Do đó, bạn nên sử dụng mật ong riêng hoặc kết hợp với các thực phẩm phù hợp (như chanh, gừng, nghệ…) để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
- Không pha mật ong với nước sôi:
Nhiều người có thói quen pha mật ong với nước nóng, tuy nhiên không nên dùng nước vừa đun sôi 100°C để pha mật ong. Nhiệt độ quá cao sẽ phá hủy các enzyme, vitamin và dưỡng chất quý trong mật ong, làm mất hương vị tự nhiên và giảm tác dụng.
Tốt nhất chỉ nên pha mật ong với nước ấm khoảng 30-40°C. Nước ấm giúp hòa tan mật ong dễ dàng, lại giữ nguyên được giá trị dinh dưỡng. Ngoài ra, cũng không nên dùng muỗng kim loại để khuấy mật ong (vì mật ong có tính acid nhẹ, tiếp xúc kim loại có thể tạo phản ứng ion nhẹ). Hãy dùng muỗng gỗ hoặc nhựa sạch khi pha mật ong.
Cách bảo quản mật ong để giữ được chất lượng tốt nhất
Bảo quản đúng cách sẽ giúp mật ong giữ được hương vị thơm ngon và dưỡng chất lâu dài. Dưới đây là những mẹo bảo quản mật ong bạn nên biết:
- Đựng mật ong trong lọ thủy tinh hoặc sứ:
Nên cất mật ong vào các dụng cụ bằng thủy tinh, gốm sứ có nắp đậy kín. Chất liệu thủy tinh không màu, không mùi và trơ về hóa học sẽ đảm bảo mật ong không bị ảnh hưởng mùi vị và không xảy ra phản ứng với chất đựng.
Tránh dùng vật đựng bằng kim loại vì mật ong có tính acid nhẹ, nếu tiếp xúc lâu với kim loại có thể tạo phản ứng ăn mòn, làm thôi nhiễm một lượng kim loại (sắt, nhôm, kẽm) vào mật ong . Điều này vừa làm giảm chất lượng mật ong, vừa không tốt cho sức khỏe.
- Để nơi khô mát, tránh ánh nắng:
Mật ong nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng ổn định, khoảng 21-27°C là lý tưởng. Đặt lọ mật ong ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp hoặc gần nguồn nhiệt cao như bếp lò . Nhiệt độ môi trường quá cao có thể làm mật ong đổi màu, mất mùi thơm và giảm một số hoạt chất có lợi.
Ngược lại, môi trường ẩm thấp dễ làm mật ong hút ẩm, lên men hoặc sinh bọt gas. Vì vậy, hãy luôn bảo quản mật ong ở điều kiện mát mẻ, ổn định để giữ được chất lượng tốt nhất.
- Đậy kín nắp và tránh lẫn tạp chất:
Sau mỗi lần sử dụng, bạn cần đậy kín nắp lọ mật ong để không khí ẩm và vi khuẩn bên ngoài không xâm nhập vào được . Không để nước hoặc thực phẩm khác rơi vào lọ mật ong, vì chỉ một chút nước cũng có thể khiến mật ong bị lên men, đổi màu và hỏng nhanh hơn.
Ngoài ra, mật ong có xu hướng hấp thụ mùi rất mạnh, nên hãy cất lọ mật ong xa các thực phẩm có mùi nồng (như mắm, hành tỏi, gia vị) để mật ong không bị lẫn mùi lạ . Giữ mật ong tinh khiết sẽ giúp bạn yên tâm về hương vị và độ an toàn khi sử dụng lâu dài.
- Không cất mật ong trong tủ lạnh:
Nhiệt độ quá thấp có thể làm mật ong kết tinh (đóng đường) nhanh hơn . Hiện tượng kết tinh làm mật ong đặc lại và xuất hiện các hạt nhỏ li ti như đường, nhưng đây không phải dấu hiệu mật ong hỏng mà là tính chất tự nhiên khi gặp lạnh. Để tránh mật ong bị kết tinh, tốt nhất không nên bảo quản mật ong trong tủ lạnh; thay vào đó cứ để ở nhiệt độ phòng ổn định.
Nếu mật ong đã bị kết tinh, bạn có thể ngâm lọ mật ong vào nước ấm khoảng 30°C – 40°C trong 15-30 phút, mật ong sẽ dần dần tan trở lại dạng lỏng như ban đầu . Tuyệt đối không đun mật ong trực tiếp trên bếp lửa, vì nhiệt độ quá cao sẽ làm mật ong mất chất (như đã lưu ý ở trên).
Mật ong là nguyên liệu tự nhiên đa dụng, vừa bồi bổ sức khỏe vừa làm đẹp hiệu quả. Với những cách sử dụng mật ong đúng cách cho từng mục đích và tuân thủ các lưu ý an toàn trên, bạn hoàn toàn có thể tận dụng tối đa lợi ích tuyệt vời của mật ong trong cuộc sống hàng ngày.
Hãy biến mật ong thành người bạn đồng hành trong gian bếp và tủ mỹ phẩm của bạn – chỉ một lượng nhỏ mật ong mỗi ngày cũng đủ mang lại sự khác biệt tích cực cho sức khỏe và sắc đẹp của bạn. Chúc bạn luôn khỏe đẹp và tràn đầy năng lượng cùng những bí quyết từ mật ong. Và đừng quên theo dõi Mật ong Tây Bắc để có thể cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích bạn nhé!
